Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας:

12 προτάσεις για το νομό Ηρακλείου

Στην μεταμνημονιακή Ελλάδα, να τολμήσουμε τις ώριμες δομικές αλλαγές.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Νέα Κρήτη”, Τετάρτη 17 Οκτ 2018

Του Νίκου Ε. Ηγουμενίδη*

Από την εφαρμογή του Εθνικού Συστήματος Υγείας, πέρασε πολύς χρόνος. Πολλά πράγματα άλλαξαν. Αν σε αυτά προσθέσουμε αδυναμίες και ανεπάρκειες του αρχικού σχεδιασμού καθώς και την επίδραση της οκταετίας των μνημονίων στην υγεία, εύκολα καταλήγουμε στην αναγκαιότητα διορθωτικών δομικών παρεμβάσεων. Στην μεταμνημονιακή Ελλάδα, στην υπηρεσία του λαού μας, ήρθε η ώρα, με τολμηρές πολιτικές αποφάσεις, να προχωρήσουμε στις απαραίτητες δομικές αλλαγές. Εδώ, θα περιοριστώ στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) στο νομό Ηρακλείου.

Ακολουθώντας τις αλλαγές που έχουν συμβεί στην κατανομή του πληθυσμού στην Κρήτη, με την επιστημονική τεκμηρίωση που μας εξασφαλίζει ο Χάρτης Υγείας, σχεδιάζουμε απαλλαγμένοι από κάθε λογής μικροπολιτικές και ρουσφετολογικές σκοπιμότητες. Με σεβασμό στους εργαζόμενους στο δημόσιο σύστημα υγείας, οι προτάσεις μας είναι υποταγμένες στην ανάγκη βελτίωσης της παρεχόμενης περίθαλψης στο λαό μας.

Οι αλλαγές στον πληθυσμό του νομού Ηρακλείου

Όπως φαίνεται στον χάρτη πυκνότητας (Εικ. 1), στον χάρτη πρόβλεψης (Εικ. 2), στο χάρτη οικισμών (Εικ. 3) του πληθυσμού της Κρήτης και στο χάρτη τάσης (Εικ. 4) του πληθυσμού του νομού Ηρακλείου, στο Ηράκλειο ο πληθυσμός συγκεντρώνεται στο βόρειο τμήμα του νομού από Γάζι έως Χερσόνησο επεκτείνοντας τον «αστικό ιστό» της πόλης του Ηρακλείου στην αντίστοιχη περιοχή. Επίσης, συγκριτικά με τον «κορεσμένο» βορρά, αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού στο νότιο-δυτικό τμήμα του νομού, στον κάμπο της Μεσσαράς.

Εικόνα 1. Χάρτης πυκνότητας του πληθυσμού της Κρήτης

Η αριστερά, στον σχεδιασμό της Ελλάδας μετά τα μνημόνια, στον σχεδιασμό του δημόσιου συστήματος υγείας για την κάλυψη των αναγκών, δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια σ’ αυτήν την κίνηση του πληθυσμού.

Το Ηράκλειο μπορεί να αποτελέσει πρότυπο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για την Ελλάδα

Οι αναγκαίες δομικές αλλαγές στην ΠΦΥ στο νομό Ηρακλείου:

Το ΙΚΑ του Αγίου Μηνά, να γίνει πρότυπο Κέντρο Υγείας αστικού τύπου. Μετά την παραχώρηση του κτιρίου (Εικ. 5) από το Υπ. Εργασίας για να στεγαστεί Τοπική Μονάδα Υγείας (ΤΟΜΥ), σήμερα που σχεδιάζουμε και προχωράμε στην τομή της αριστεράς στην ΠΦΥ στον αστικό ιστό της πατρίδας μας, η δομή στο ΙΚΑ του Αγίου Μηνά, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει την ναυαρχίδα της ΠΦΥ στο Ηράκλειο.
Εικόνα 5. Κτίριο ΙΚΑ Αγ. Μηνά
Να θεσμοθετηθεί Κέντρο Υγείας Μαλεβιζίου. Η ΤΟΜΥ του Γαζίου να εξελιχθεί σε Κέντρο Υγείας αστικού τύπου για τον Δήμο Μαλεβιζίου και όλα τα Περιφερειακά Ιατρεία του Δήμου, που σήμερα υπάγονται στο ΚΥ Αγ. Βαρβάρας, (Εικ. 6), να ενταχθούν στο ΚΥ Μαλεβιζίου.
Να θεσμοθετηθεί Κέντρο Υγείας Χερσονήσου και να στεγαστεί στο ΙΚΑ Χερσονήσου. Το κτίριο του ΙΚΑ Χερσονήσου (Εικ. 7), παραχωρείται για χρήση από το Υπ. Εργασίας στο Υπ. Υγείας. Μπορεί να στεγάσει την ΤΟΜΥ της Χερσονήσου η οποία να εξελιχθεί σε Κέντρο Υγείας αστικού τύπου για τον Δήμο Χερσονήσου. Τα περιφερειακά Ιατρεία του Δήμου (Εικ. 6), που σήμερα υπάγονται στο ΚΥ Καστελλίου, να ενταχθούν στο ΚΥ Χερσονήσου (Εικ. 8).
Μονάδα Υγείας Αεροδρομίου. Το αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης», πύλη εισόδου της χώρας, πρέπει να παρέχει υπηρεσίες υγείας, αντίστοιχες της ποιότητας και του επιπέδου του τουριστικού μας προϊόντος. Ο παρακείμενος σταθμός του ΕΚΑΒ πρέπει να μετεγκατασταθεί στην εδώ Μονάδα Υγείας, όπου παράλληλα, να λειτουργεί σε 24ωρη βάση ιατρείο, θάλαμος βραχείας νοσηλείας, φαρμακείο, θάλαμος ανάπαυσης προσωπικού, χώρος για το προσωπικό του ΕΚΑΒ.
Το Περιφερειακό Ιατρείο (ΠΙ) Αρχανών του ΚΥ Αρκαλοχωρίου, να γίνει ιατρείο 16ωρης λειτουργίας. Υπάρχει καταγεγραμμένη αυξημένη κίνηση ασθενών. Η 16ωρη λειτουργία του Ιατρείου των Αρχανών, αντίστοιχα με την λειτουργία των ΤΟΜΥ, και τους κατοίκους εξυπηρετεί και τα παρακείμενα νοσοκομεία «ανακουφίζει».
Το Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο (ΠΠΙ) Τυμπακίου και το Περιφερειακό Ιατρείο (ΠΙ) Αγ. Δέκα του ΚΥ Μοιρών, να αποτελέσουν ιατρεία 16ωρης λειτουργίας.
Θεσμοθέτηση Κέντρου Ψυχικής Υγείας Μοιρών. Ήδη έχουμε την θετική εξέλιξη της χρηματοδότησης από την περιφέρεια Κρήτης της ανέγερσης νέου κτιρίου που θα στεγάσει το ΚΥ Μοιρών. Έτσι, «απελευθερώνεται» το υπάρχον κτίριο του ΚΥ. Μπορεί να ενταχθεί στον σχεδιασμό μας, στην προοπτική ανάπτυξης της Ψυχικής Υγείας.
Εικόνα 7. Κτίριο ΙΚΑ Χερσονήσου
Θεσμοθέτηση νέου Περιφερειακού Ιατρείου του ΚΥ Μοιρών στα Μάταλα. Η στηριγμένη στο χάρτη υγείας και την κίνηση του πληθυσμού επιστημονική ανάλυση, καταλήγει στο συμπέρασμα της δημιουργίας νέου Περιφερειακού Ιατρείου στα Μάταλα.
Θεσμοθέτηση νέου Περιφερειακού Ιατρείου του ΚΥ Μοιρών στην Βαγιωνιά. Η στηριγμένη στο χάρτη υγείας επιστημονική προσέγγιση της υγειονομικής κάλυψης του πληθυσμού καταλήγει στο συμπέρασμα της δημιουργίας νέου Περιφερειακού Ιατρείου στην Βαγιωνιά.
Θεσμοθέτηση νέου Περιφερειακού Ιατρείου του ΚΥ Χάρακα στις Στάβιες. Και εδώ, η στηριγμένη στον χάρτη υγείας προσέγγιση, καταλήγει στο συμπέρασμα της δημιουργίας νέου Περιφερειακού Ιατρείου. Να σημειώσουμε ότι στις Στάβιες, με πρωτοβουλία των κατοίκων, υπάρχει ιατρείο πλήρως εξοπλισμένο. Για την θεσμοθέτηση των τριών νέων Ιατρείων (Μάταλα, Βαγιωνιά, Στάβιες), υπάρχει η θετική ανταπόκριση του Αν. ΓΓ του Υπ. Υγείας που είναι υπεύθυνος για την ΠΦΥ.
Επαναλειτουργία του Περιφερειακού Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας. Προτείνεται η έδρα του στη Χερσόνησο και η συστέγασή του με το προτεινόμενο ΚΥ Χερσονήσου ή την ΤΟΜΥ Χερσονήσου στο κτίριο του ΙΚΑ Χερσονήσου.
Προγράμματα εκπαίδευσης και πρακτικής εξειδίκευσης στην ΠΦΥ. Συνεργασία της 7ης ΥΠΕ με την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και το ΤΕΙ Ηρακλείου, ώστε να δημιουργηθούν προγράμματα εκπαίδευσης και πρακτικής εξειδίκευσης των φοιτητών της Ιατρικής, των ειδικευομένων Γενικών Γιατρών και των σπουδαστών της νοσηλευτικής. Οι εκπαιδευόμενοι επαγγελματίες Υγείας μαζί με τους εκπαιδευτές τους, να χρησιμοποιήσουν ως χώρο μέρους της πρακτικής εξειδίκευσής τους, τις δομές ΠΕΔΥ Εσταυρωμένου, ΙΚΑ Αγ. Μηνά και ΚΥ Μοιρών.

Παρατηρήσεις:

Οι χάρτες της Κρήτης (Εικόνες 1,2,3,4), δημιουργήθηκαν την περίοδο που ήμουν Διοικητής της 7ης Υγειονομικής Περιφέρειας, από την κ. Γεωργία Πιστόλλα, Μαθηματικό, Msc, Mba-Υγεία, Phd και εργαζόμενη στην 7η ΥΠΕ. Για την δημιουργία των χαρτών χρησιμοποιήθηκαν τα πρωτογενή δεδομένα από τη ΕΛΣΤΑΤ τα οποία επεξεργάστηκαν στο λογισμικό πρόγραμμα Γεωγραφικών Δεδομένων Πληροφοριών, Arc-Map (ESRI, GIS).
Η χωροθέτηση των μονάδων υγείας στους δήμους, (Σήμερα παρουσιάζεται η πρόταση για την Χερσόνησο καθώς και οι προτάσεις για τα νέα Περιφερειακά Ιατρεία των ΚΥ Μοιρών και Χάρακα), είναι αποτέλεσμα του χωρικού πολυπαραγοντικού μοντέλου που χτίστηκε και επεξεργάστηκε στο λογισμικό πρόγραμμα Γεωγραφικών Δεδομένων Πληροφοριών, Arc-Map (ESRI, GIS). Για τη δημιουργία του παραπάνω μοντέλου συμμετείχαν, το οδικό δίκτυο της Κρήτης, το υδρογραφικό δίκτυο, ο πληθυσμός ανά οικισμό, οι χρήσεις γης και η σύνθεση του πληθυσμού ανά δήμο. Τα πρωτογενή περιγραφικά δεδομένα παραχωρήθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ, ενώ τα γεωγραφικά δεδομένα και η δημιουργία του μοντέλου δημιουργήθηκαν από την κ. Πιστόλλα.
Οι προτάσεις για την χωροθέτηση των μονάδων Υγείας συζητήθηκαν την περίοδο που ήμουν Διοικητής της 7ης Υγειονομικής Περιφέρειας, στα Δημοτικά συμβούλια των εμπλεκόμενων Δήμων.
Ο συνολικός σχεδιασμός της ΠΦΥ και οι προτάσεις, μέρος των οποίων συμπεριλαμβάνεται στο άρθρο, προφανώς και ήταν αποτέλεσμα συλλογικής δραστηριότητας. Αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω όλους τους συνεργάτες μου. Η δημοσιοποίηση όλης αυτής της δουλειάς, τονίζει εντονότερα την απουσία του φίλου και συνεργάτη μου Αντώνη Κούτη.

Εικόνα 2. Χάρτης πρόβλεψης του πληθυσμού της Κρήτης

Εικόνα 3. Χάρτης οικισμών Κρήτης ανά πληθυσμό

Εικόνα 4. Χάρτης τάσης του πληθυσμού του νομού Ηρακλείου

Εικόνα 6. Υφιστάμενες Δομές ΠΦΥ ν. Ηρακλείου

Απεικονίζονται μεταξύ των άλλων, τα Περιφερειακά Ιατρεία των ΚΥ

Αγ. Βαρβάρας και Κατσελλίου που προτείνεται να ενταχθούν

στα ΚΥ Αστικού Τύπου Γαζίου και Χερσονήσου αντίστοιχα.

Τα δύο προτεινόμενα ΚΥ Αστικού Τύπου (Γαζίου και Χερσονήσου)

Εικόνα 8. Η πρόταση για την Χερσόνησο

Στην κτίριο ΙΚΑ Χερσονήσου με την ΤΟΜΥ προτείνεται η συστέγαση

του Περιφερειακού Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας, και του

Σταθμού Χερσονήσου του ΕΚΑΒ