Άρθρο-παρέμβαση Νίκου Ηγουμενίδη στη “Νέα Κρήτη” για το αυταρχικό και Πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας

«Επιτελικό κράτος» της ΝΔ: Ο μανδύας ενός αυταρχικού και Πρωθυπουργοκεντρικού μοντέλου

Του Νίκου Ε. Ηγουμενίδη*

Για όλα όσα διαδραματίζονται το τελευταίο διάστημα αξίζει κανείς να έχει υπόψη του την πρώτη ομιλία του Υπουργού Επικρατείας κ. Γεραπετρίτη κατά την 1^η συνεδρίαση της επιτροπής και στο 1^ο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για το λεγόμενο «επιτελικό κράτος». Και θα άξιζε κανείς να ρωτήσει τον ίδιο  – καθηγητή συνταγματικού δικαίου και μάλιστα με αντικείμενο διδασκαλίας το κοινοβουλευτικό δίκαιο, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα της Νομικής –  εάν το τελευταίο πολυνομοσχέδιο-σκούπα που αφορά σχεδόν το σύνολο των Υπουργείων με διάσπαρτες δεκάδες διατάξεις και δώρα σε «ημέτερους» αποτελεί τμήμα αυτού που ο ίδιος αποκαλεί «ορθή» – χιλιόμετρα εισαγωγικά – «νομοθέτηση». Φαντάζομαι πως πολλοί φοιτητές του σήμερα θα έχουν ακριβώς την ίδια απορία.

Σ’ εκείνη την πρώτη συνεδρίαση για το επιτελικό κράτος η πρώην Υπουργός και σημερινή βουλευτής κα Μαριέττα Γιαννάκου είχε ορθά θέσει στις Επιτροπές ένα σημαντικό θέμα που προέκυπτε για την λειτουργία του κράτους. Συγκεκριμένα το ζήτημα συντονισμού που φαίνεται καθαρά και στα διάσπαρτα 67 άρθρα του νομοσχεδίου. Είναι σήμερα εμφανής η αδυναμία του Υπουργού να μπορεί πραγματικά να ελέγχει το Υπουργείο, όταν ο Υπηρεσιακός Γενικός Γραμματέας ή ο Υφυπουργός του έχει κατευθείαν αυξημένες και καίριες αρμοδιότητες.

Παράλληλα, η νέα Γενική Γραμματεία Νομικών και κοινοβουλευτικών θεμάτων που υπάγεται στην Προεδρία της Κυβέρνησης δηλαδή στον Πρωθυπουργό,  έχει το μαχαίρι και το πεπόνι. Και ο Υπουργός αντί να έχει τη νομοθετική πρωτοβουλία, προσπαθεί να ικανοποιεί τις επιταγές της αρμόδιας Γραμματείας της Προεδρίας της Κυβέρνησης, δηλαδή του Πρωθυπουργού. Αυτό βλέπουμε σήμερα: Την έντονη αγωνία του Υπουργού να φανεί αρεστός στον Πρωθυπουργό και στο Πρωθυπουργικό Γραφείο. Με άλλα λόγια, αυτό που λέγαμε τότε σε όλους τους τόνους –  για τον κίνδυνο του πρωθυπουργικοκεντρικού μοντέλου διακυβέρνησης –  έχει ήδη πάρει σάρκα και οστά.

Όχι τυχαία, ο κ. Γεραπετρίτης είχε ταχθεί τότε αναφανδόν υπέρ του αγγλοσαξωνικού μοντέλου από το οποίο όπως ο ίδιος παραδέχθηκε επηρεάστηκε για την διαμόρφωση του επιτελικού κράτους της Νέας Δημοκρατίας. «Ο τρόπος με τον οποίο υιοθετήθηκαν οι αρχές της καλής νομοθέτησης μέσα στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, ο τρόπος με τον οποίο εισάγεται η Γενική Γραμματεία νόμο-παρασκευής, είναι το ακριβώς αντίστοιχο του «Law Officer» του British Cabinet. Είναι τα ίδια πράγματα. Είναι εκεί όπου η δημοκρατία ξέρει και λειτουργεί», όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο ίδιος σε εκείνη τη συνεδρίαση (29.7.2019).

Εδώ όμως πρέπει να υπάρξει μια απάντηση: Η Δημοκρατία δεν μπορεί «ούτε να ξέρει» – «ούτε να λειτουργεί» με το πρόσωπο του αυταρχισμού και της αστυνομοκρατίας. Όσα είπε ο Δήμος Μούτσης, λίγες ώρες μετά τα επεισόδια που σημειώθηκαν το βράδυ της Παρασκευής στην περιοχή των Εξαρχείων μιλώντας για το «κολαστήριο» αστυνομικό τμήμα της περιοχής και για κραυγές και φοβερό ξύλο, είναι ένας κόλαφος για τη σημερινή Κυβέρνηση.  Όπως επίσης είναι ντροπή οι αγρότες που διεκδικούν τα αυτονόητα, δηλαδή αποζημιώσεις και μια λύση για να σωθεί η παραγωγή τους, να συναντούν την βία έξω από το Επιμελητήριο Ηρακλείου, επειδή μέσα στο κτίριο την ίδια ώρα βρισκόταν ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης. Βεβαίως, πρόκειται για μια συνειδητή επιλογή.

Αντί να αξιοποιηθεί όλος ο διάδρομος που ανοίχτηκε από την προηγούμενη Κυβέρνηση για κοινωνικές πολιτικές και για μια δίκαιη ανάπτυξη, ως επιδίωξη καταγράφεται ήδη η εξυπηρέτηση των συμφερόντων των λίγων και αρεστών. Το άρθρο 16 του πολυνομοσχεδίου ξεσκεπάζει πλήρως τις προθέσεις: Το επίδομα θέσης ευθύνης στον διοικητή και στους περιφερειακούς συντονιστές Πολιτικής Προστασίας «καταβάλλεται ακόμη και στην περίπτωση που στις ως άνω θέσεις διορίζεται συνταξιούχος του Δημοσίου». Γιατί πολύ απλά  ακόμη και στην περίπτωση αυτή, στη θέση αυτή, του εθνικού διοικητή Πολιτικής Προστασίας, έχει ήδη οριστεί ο 60χρονος απόστρατος αντιστράτηγος και πρώην αρχηγός της Πυροσβεστικής.

Ο αυταρχισμός και το αστυνομοκρατικό κράτος της βίας που οικοδομείται είναι κομμάτι της νεοφιλελεύθερης–νεοθατσερικής δομής και λειτουργίας του κράτους. Επιστέγασμα η διαρκής εκτόξευση μιας πυραμίδας που καταλήγει στον Πρωθυπουργό και από την οποία όλα εκκινούν.

Όλη αυτή η εξέλιξη έρχεται μετά την παραίτηση του διοικητή του νοσοκομείου Καρδίτσας -που δεν διαψεύστηκε η ομολογία του ότι υπήρχε προσωπική συναλλαγή με τον πρωθυπουργό με αντικείμενο τον «προσωπικό του στρατό». Και λίγες μέρες μετά την σκανδαλώδη αποκάλυψη για ψεύτικα βιογραφικά και ανύπαρκτες σπουδές  -όχι σε όποιο και όποιο– αλλά σε χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Εξωτερικών και μάλιστα για τους Αποδήμους.

Όσο θα ξεδιπλώνεται το επιτελικό κράτος, όλο και περισσότερο θα εντείνονται αυτά τα φαινόμενα. Απέναντι σε όλες αυτές τις προκλήσεις, η απάντηση είναι αξιοπρέπεια, δημοκρατία, αλληλεγγύη, κοινωνική δικαιοσύνη. Η συνεχής πάλη με διεκδικήσεις για το μέλλον των πολλών και σε όφελος του τόπου. Κορμός της προσπάθειας οι υγιείς, δημοκρατικές, προοδευτικές δυνάμεις. Καρδιά της προσπάθειας η Αριστερά.

*Βουλευτής Νομού Ηρακλείου – ΣΥΡΙΖΑ