Ύδρευση Ηρακλείου: Οι «ξεχασμένες» μελέτες και το μεγάλο στοίχημα για την επόμενη μέρα
Του Νίκου Ηγουμενίδη*
Δημοσιεύτηκε στην εφημ. “Πατρίδα” της Κρήτης
Στο σύντομο χρονικό διάστημα μέχρι τις κρίσιμες για την Ελλάδα εκλογές της 7ης Ιουλίου, αναμφίβολα σκέφτεται κανείς κεκτημένα και ενέργειες που δίνουν και ένα στίγμα για την επόμενη μέρα στον ίδιο του τον τόπο. Το ζήτημα αντιμετώπισης της λειψυδρίας είναι βεβαίως ένα στοίχημα για το Ηράκλειο και όλες οι ενέργειες των τελευταίων ετών για το ζήτημα πρέπει να συνεχιστούν με αμείωτο ρυθμό. Αξίζει σήμερα να σταθούμε σε ορισμένες κρίσιμες αποφάσεις.
Πρώτον, το καλοκαίρι του 2016 ο τότε πρόεδρος της ΔΕΥΑ Ηρακλείου κ. Νίκος Φακουρέλης -σχεδόν διστακτικά – μου επεσήμανε τις μελέτες της ΔΕΥΑ που επί δεκαετίες παρά τα ιλιγγιώδη ποσά που δαπανήθηκαν από κάθε λογής προγράμματα δεν βρήκαν ποτέ τον δρόμο από τις προηγούμενες Κυβερνήσεις για χρηματοδότηση. Πολύ γρήγορα το θέμα τέθηκε στα αρμόδια Υπουργεία για να βρεθεί μια συνολική λύση με επίμαχο το ζήτημα της χρηματοδότησης. Τα καλά νέα δεν άργησαν.
Τον Απρίλιο του 2017 ο τότε Αν. Υπουργός Οικονομίας και μετέπειτα Υπουργός Εσωτερικών Αλέξης Χαρίτσης μετά από αλλεπάλληλες επαφές με το γραφείο και τους πολύτιμους συνεργάτες του απαντά στην κοινοβουλευτική επίκαιρη ερώτηση μου για το έργο της ύδρευσης του Ηρακλείου ως εξής:
«Αυτό είναι το σημαντικό: ότι για πρώτη φορά για ένα τόσο μεγάλο και σύνθετο έργο έχουμε ένα πλήρες χρηματοδοτικό σχήμα, το οποίο εμπλέκει όλους τους βαθμούς της Διοίκησης- Α΄ βαθμού Αυτοδιοίκησης, Β΄ βαθμού Αυτοδιοίκησης, Κεντρικό Κράτος- τόσο στον σχεδιασμό όσο και στη χρηματοδότηση αυτού του έργου».
Αυτή ακριβώς η πολύ προσεκτική απάντηση ξεκλείδωσε και όλη την μετέπειτα πορεία με αποκορύφωμα τη δημόσια δέσμευση του ίδιου του Πρωθυπουργού στο Ηράκλειο με την αναγνώριση του έργου ως στρατηγικής σημασίας για την πόλη.
Δεύτερον, 2018 «έτος-κλειδί» για τις χρηματοδοτήσεις του έργου της αντικατάστασης-επέκτασης της ύδρευσης της πόλης. Από το Υπουργείο Εσωτερικών μέσα στο προηγούμενο έτος εγκρίνονται προς τη ΔΕΥΑ συνολικά 7.333.639,67 ευρώ για την ύδρευση, από τα οποία τα 2.997.000,00 € αφορούν αποκλειστικά την αντικατάσταση-επέκταση των δικτύων ύδρευσης στην περιοχή της Ηλιούπολης (Τμήμα 1 και 2). Για το ίδιο έτος, από το Υπουργείο Οικονομίας διασφαλίζονται επίσης 1.848.880,00 ευρώ για την αντικατάσταση δικτύων ύδρευσης στις περιοχές Δειλινά, Ακαδημία, Αλικαρνασσός.
Συνολικά δηλαδή, εγκρίνονται μέσα στο 2018 -και από τα 2 Υπουργεία- κοντά 10 εκατ. ευρώ για τα ζητήματα της ύδρευσης και αποχέτευσης. Μια πολύ σοβαρή ένδειξη και μια σημαντική απάντηση απέναντι στη λειψυδρία. Έχει τη δική του σημασία ότι για τον Δήμο Ηρακλείου έχουν εγκριθεί – όχι μόνο για έργα ύδρευσης – μέσα στο 2018 κοντά στα 10 εκατομμύρια ευρώ από τον «ΦιλόΔημο Ι» και τον «ΦιλόΔημο ΙΙ».
Τρίτον, αξίζει να αναφερθεί ότι ήδη από το 2017 γίνεται η αρχή από το Υπουργείο Οικονομίας για μια σειρά από σημαντικά έργα εκκίνησης που αφορούν στην πόλη. Η αντικατάσταση τμημάτων υφιστάμενων κεντρικών δικτύων ύδρευσης Δήμου, η αντικατάσταση του δικτύου διανομής πόσιμου ύδατος σε Κοκκίνη Χάνι και Βαθειανό Κάμπο, και η αντικατάσταση δικτύων στις περιοχές Μασταμπάς-Θέρισσος έχουν –όλες- ως ημερομηνία ένταξης στο ΕΣΠΑ το 2017.
Τέταρτον, μόλις πριν από λίγες εβδομάδες εγκρίθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών η χρηματοδότηση ύψους 15.200.000 ευρώ για την κατασκευή δικτύων ύδρευσης στην πόλη Ηρακλείου και μαζί η χρηματοδότηση ύψους 2.500.000€, για αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις στην πόλη για τις οποίες είχε ζητηθεί η όσο το δυνατόν ταχύτερη έγκριση από το Υπουργείο για λόγους επίσπευσης της ολοκλήρωσης του έργου.
Αντικείμενο του έργου είναι η αντικατάσταση – επέκταση των δικτύων ύδρευσης στις περιοχές Κορώνη Μαγαρά, Αγ. Αικατερίνη, Δημοκρατίας, Κηπούπολη, Νέα Αλικαρνασσός και Δυτικά προάστια (Τρεις Βαγιές, Εσταυρωμένος, Λίντο), δηλαδή περίπου 150 χιλιόμετρα δικτύων και η αντικατάσταση-επέκταση ενός πολύ σημαντικού τμήματος της πόλης.
Πέμπτον, η προώθηση του έργου που είναι σήμερα σε πλήρη εξέλιξη δεν είναι αποτέλεσμα ενός ανθρώπου, αλλά αγαστής συνεργασίας ανάμεσα σε όλες τις βαθμίδες της Διοίκησης. Από την Κεντρική Κυβέρνηση, με αποκορύφωμα την δημόσια δήλωση του Πρωθυπουργού για στήριξη του έργου, τη συνεργασία των Υπουργείων μεταξύ τους, αλλά και με την Περιφέρεια, τον Δήμο και φυσικά τους εργαζόμενους της ΔΕΥΑ παρά την εγνωσμένη υποστελέχωση της ΔΕΥΑ σε εργατικό δυναμικό.
Για όλα τα παραπάνω βρέθηκαν βεβαίως πολλά εμπόδια για την αντιμετώπιση των οποίων χρειάστηκαν μεταξύ άλλων και δύο πολύ κομβικές τροπολογίες για τη ΔΕΥΑ Ηρακλείου κατά την διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ: 1. Η απαλλαγή για τις περίφημες οφειλές, ληξιπρόθεσμες ή μη, από κάθε είδους φόρους, πρόστιμα, τόκους και προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής (περίπου 50 εκ ευρώ) που η προηγούμενη Κυβέρνηση «άφησε» ως εκκρεμότητα και βάρος στη ΔΕΥΑ. 2. Η νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Οικονομίας που έδωσε τη δυνατότητα χρηματοδότησης έργων ύδρευσης και αποχέτευσης από το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων έως και 100% – πάγιο αίτημα μεταξύ άλλων και της ΔΕΥΑ Ηρακλείου – χωρίς να απαιτείται η ίδια συμμετοχή της ΔΕΥΑ δίνοντας «ανάσα» στη λειτουργία της δημοτικής επιχείρησης που έχει την άμεση οργανική και θεσμική σχέση με το κοινωνικό αγαθό του νερού για τους πολίτες του Ηρακλείου.
Αξίζει να σταθούμε όμως και σε μια ρύθμιση που «πέρασε» ώστε να ενισχυθεί και η θέση των ίδιων των εργαζομένων στη ΔΕΥΑ Ηρακλείου – και με τον στόχο να αρθούν όλες οι ερμηνευτικές αμφισβητήσεις ώστε να μην υπάρξει προσωπικό το οποίο να ασκεί πραγματική εργασία, να καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες και να εξαιρεθεί από την εν λόγω ρύθμιση. Γι’ αυτό και χρειάζεται και να τολμήσουμε και να εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια για να ενισχυθεί με πρόσθετο προσωπικό η ΔΕΥΑ το επόμενο διάστημα.
Πάντα όμως να βλέπουμε και όλο το δάσος: Για όλη την επικράτεια και για το ζήτημα της λειψυδρίας αξίζει κανείς να γνωρίζει ότι ανάμεσα στα έτη 2012-2014 τα ποσά που δόθηκαν από τα προγράμματα του Υπουργείου Εσωτερικών ήταν 400.000 ευρώ, ενώ στο διάστημα της τριετίας 2015-2018 το ποσό εκτινάχθηκε στα 34.603.000 ευρώ. Ίσως η πιο εμφανής ένδειξη της πολιτικής βούλησης απέναντι σε ένα από τα πιο ευαίσθητα θέματα, δηλαδή του νερού.
Αν τα βάλει κάτω κανείς, κοντά στα 100 εκ ευρώ (διαγραφές χρεών και μαζί χρηματοδοτήσεις) αποδεσμεύτηκαν για τη ΔΕΥΑ Ηρακλείου μέσα στα τελευταία χρόνια). Διόλου ευκαταφρόνητο ποσό και για έναν ιερό σκοπό. Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα της ύδρευσης στο Ηράκλειο δημιουργεί ένα σημαντικό προηγούμενο, κυρίως όμως δημιουργεί τις βάσεις και ένα στοίχημα για να συνεχίσουμε ακόμη πιο εντατικά και μεθοδικά, με συνεχή ενημέρωση, ώστε οι πολίτες του Ηρακλείου στο 1ο τέταρτο του 21ου αιώνα να πιουν επιτέλους νερό από τις βρύσες των σπιτιών τους.
*Υποψήφιος βουλευτής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ