ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ

ΙΖ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΣΥΝΟΔΟΣ Δ΄

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΚΑ΄

Δευτέρα 13 Μαΐου 2019

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΔΗΣ: Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητάμε σήμερα στην Ολομέλεια την κύρωση μιας Σύμβασης που αφορά ένα έργο μακράς πνοής. Αφορά ένα έργο που έρχεται να προστεθεί στις υποδομές της Κρήτης, στις υποδομές της χώρας, με βαρύνουσα σημασία σε σημαντικές πλευρές της ανάπτυξης, των υποδομών και της οικονομικής ζωής του τόπου. Πρόκειται για ένα έργο το οποίο για δεκαετίες απασχολεί το Ηράκλειο, την Κρήτη, τη χώρα.

Όπως διεξοδικά συζητήσαμε και στις συνεδριάσεις της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, η χωροθέτηση του έργου στο Καστέλι ήταν αποτέλεσμα βαθιάς αναζήτησης, ώριμης σκέψης και εξαντλητικής συζήτησης των εμπλεκόμενων φορέων. Θέλουμε ένα αεροδρόμιο που θα συμβάλει στην ανάπτυξη και αναβάθμιση του κρητικού και γενικότερα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Θέλουμε ένα αεροδρόμιο που θα συμβάλει -στα μέτρα του, βεβαίως, θα είναι ένα έργο υποδομής- στη γενικότερη οικονομική ανάπτυξη της χώρας, στην οριστική έξοδο της οικονομίας και της πατρίδας μας από την περιδίνηση της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Θέλουμε ένα αεροδρόμιο πύλη, χώρο συνάντησης Ευρώπης και Μέσης Ανατολής. Θέλουμε ένα αεροδρόμιο που θα συμβάλει στην αναβάθμιση του ρόλου της Κρήτης και φυσικά και της χώρας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι συζητάμε για ένα έργο, μια προσθήκη στις υποδομές της χώρας που θα συμβάλει στην ανάπτυξη του Ηρακλείου, της Κρήτης, αλλά και γενικότερα της πατρίδας μας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όσον αφορά τη διαγωνιστική διαδικασία, τολμώ να πω ότι έγιναν σημαντικές τομές, στις οποίες αξίζει να σταθούμε επειδή από τη μια μεριά εμπλουτίζουν την εμπειρία μας για τον τρόπο που μπορούν να γίνουν σωστά και να ωφελήσουν οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, από την άλλη μας δείχνουν τον δρόμο για τις αναγκαίες παρεμβάσεις στη νομοθεσία μας.

Σχετικά με τη διαγωνιστική διαδικασία: Πέρασε από σαράντα κύματα. Ωστόσο, όταν ο διαγωνισμός έγινε, ήρθε να διαψεύσει τους μάντεις κακών της Αντιπολίτευσης. Ας μην ξεχνάμε και το 2015 και το 2016 και το 2017 η Αντιπολίτευση προέβλεπε την καταστροφή της χώρας. Όταν έγινε ο διαγωνισμός, ήρθε να επιβεβαιώσει την καλή πορεία της οικονομίας. Όταν έγινε αυτός ο διαγωνισμός, σε πείσμα όλων αυτών που πίστευαν ότι «ακόμα και αν δεν είχαμε τρόικα έπρεπε να εφεύρουμε», ήρθε να επιβεβαιώσει τη θετική πορεία, που οδήγησε τον Αύγουστο του 2018 στην έξοδο της χώρας από τα μνημόνια. Πέρα από τις «αντικειμενικές» –επιτρέψτε μου, θα έρθω σε αυτές και παρακάτω στην τοποθέτησή μου- καθυστερήσεις του διαγωνισμού, πιστεύουμε ότι για τις καθυστερήσεις και για το ότι πέρασε από σαράντα κύματα αυτή η διαγωνιστική διαδικασία, πέρα δηλαδή από τις αντικειμενικές δυσκολίες, υπήρχαν και οικονομικά συμφέροντα, τα οποία δεν ήθελαν να γίνει ο διαγωνισμός, είτε γιατί δεν ήθελαν να έχουν μεγάλο ρίσκο στην επένδυσή τους την εποχή που έγινε ο διαγωνισμός είτε γιατί είχαν συμφέροντα, τα οποία η υπάρχουσα κατάσταση και η παραμονή του αεροδρομίου στο «Νίκος Καζαντζάκης» στο Ηράκλειο τα εξυπηρετούσε καλύτερα.

Το δεύτερο καινοτόμο στοιχείο της διαγωνιστικής διαδικασίας της Σύμβασης που θα κυρώσουμε σήμερα στην Ολομέλεια είναι ότι προστατεύει το δημόσιο και την κοινή πορεία με τον παραχωρησιούχο από πιθανές μελλοντικές αξιώσεις του κατασκευαστή. Πιο συγκεκριμένα, στο άρθρο 6 της Σύμβασης λέει ότι αν έχουμε στις μελέτες εφαρμογής άλλες γεωτεχνικές συνθήκες, αν υπάρξει διαφοροποίηση των εσόδων στο υπάρχον αεροδρόμιο Ηρακλείου, αν υπάρξει διαφοροποίηση των εσόδων της αεροπορικής κίνησης, αν προκύψουν θέματα λειτουργίας του Στρατιωτικού Αεροδρομίου, αν προκύψουν προβλήματα εκσκαφών, καταλληλότητα, απόθεση προϊόντων εκσκαφών, κλπ, όλοι αυτοί οι κίνδυνοι και το ρίσκο δεν είναι κίνδυνοι που τους αναλαμβάνει το ελληνικό δημόσιο ή η εταιρεία που συμμετέχει το δημόσιο. Και αυτό είναι προφανές ότι προστατεύει το δημόσιο από τον κατασκευαστή γιατί, κακά τα ψέματα, συνήθως οι διεκδικήσεις και τα μεγάλα ποσά των αποζημιώσεων προκύπτουν από τις απαιτήσεις του κατασκευαστή μετά και όχι από τις απαιτήσεις του παραχωρησιούχου.

Είχαμε και άλλες τομές σε αυτή τη διαγωνιστική διαδικασία. Η μεγαλύτερη είναι, κατά τη γνώμη μου, η επιλογή του ανεξάρτητου μηχανικού. Έχουμε έναν διακριτό, ανοιχτό, δημόσιο, διεθνή διαγωνισμό για τον ανεξάρτητο μηχανικό. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί ο ανεξάρτητος μηχανικός δεν έχει καμία εξάρτηση από τον παραχωρησιούχο σε αντίθεση με τις μέχρι τώρα παραχωρήσεις όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και στο εξωτερικό, όπου ο ανεξάρτητος μηχανικός συνήθως κατέβαινε μαζί με τον παραχωρησιούχο. Ουσιαστικά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, διασφαλίζουμε την πραγματική ανεξαρτησία του ανεξάρτητου μηχανικού που πολλές φορές κινούνταν σε συνθήκες ενδεχόμενης δυνητικής πίεσης από τον παραχωρησιούχο.

Ένα άλλο θέμα σημαντικό σχετικά με την υπό κύρωση Σύμβαση που συζητάμε είναι το μεγάλο ποσοστό που έχει το δημόσιο.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τα έσοδα πάνω από τα 6,5 εκατομμύρια επιβατών στο «Νίκος Καζαντζάκης» πηγαίνουν μόνο στο δημόσιο. Δεν μπορεί να μεταβιβαστεί το 35% της εταιρείας πουθενά αλλού. Έχουμε πικρή εμπειρία από τα μνημόνια που έφεραν και επέβαλαν στη χώρα στη συνέχεια είτε να ιδιωτικοποιηθούν είτε να μεταφερθούν στο ΤΑΙΠΕΔ. Τα έσοδα στο 100% στο σύνολό τους για το νέο αεροδρόμιο πηγαίνουν στο δημόσιο, στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας. Και τέλος, έχει ολοκληρωθεί το 90% των απαλλοτριώσεων. Δεν πρέπει να υπάρχει άλλο τέτοιας κλίμακας έργο που πριν την κύρωση να έχει ολοκληρωθεί το 90% των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων.

Επίσης, υπάρχουν και προβλέψεις για την τοπική κοινωνία και τις τοπικές κοινωνίες, στις οποίες πρέπει να σταθούμε και να τις κρατήσουμε για τις προβλέψεις που πρέπει να έχουμε όταν γίνονται μεγάλα έργα. Στη Σύμβαση που συζητάμε τα ανταποδοτικά οφέλη για την τοπική κοινωνία φτάνουν στο 2% του τζίρου. Είναι σημαντικό να πούμε ότι το 1% πηγαίνει στον δήμο που θα επιβαρυνθεί με τη φιλοξενία του αεροδρομίου και το υπόλοιπο 1% στους όμορους δήμους. Για να έχουμε μια σύγκριση, θέλω να πω ότι στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» τα ανταποδοτικά οφέλη είναι 0% για τους όμορους δήμους. Και είναι αλήθεια –να το πούμε και εδώ και από αυτή την θέση- ότι πρέπει να ξεκινήσουμε την κουβέντα για τα ανταποδοτικά οφέλη των όμορων δήμων ακόμα και σήμερα στην περιοχή του  «Ελευθέριος Βενιζέλος».

Ένα δεύτερο στοιχείο σε σχέση με αυτά: Γιατί βάλαμε το 1% στον δήμο που θα φιλοξενεί το αεροδρόμιο να παρέχεται με υπουργική απόφαση; Γιατί δυστυχώς ποτέ δεν υπήρχε ολοκληρωμένος στρατηγικός σχεδιασμός ούτε για την Κρήτη και τις υποδομές της ούτε για τη χώρα. Όπως ανέφερε και ο Υπουργός σε μία από τις προηγηθείσες συζητήσεις στην Επιτροπή, τώρα τελειώνει η διαβούλευση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης για τον στρατηγικό σχεδιασμό για τα έργα υποδομών και μεταφορών, για να μπορέσουμε να πούμε ότι αυτός είναι ο προγραμματισμός και άρα εκεί θα κατευθυνθεί η χρηματοδότηση.

Παραπέρα, σχετικά με τα ανταποδοτικά οφέλη, εξασφαλίζεται η συμμετοχή του δήμου που φιλοξενεί το αεροδρόμιο στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας του αεροδρομίου. Επίσης, προβλέπεται κτήριο που θα είναι στις εγκαταστάσεις του αεροδρομίου εκθεσιακό κέντρο για τις κρητικές επιχειρήσεις, τα κρητικά προϊόντα και τα προϊόντα της περιοχής. Για να έχουμε πάλι ένα μέτρο σύγκρισης, θα ήθελα σε αυτό το σημείο να πω ότι στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» δεν υπάρχει κανένα κτήριο, κανένα εκθεσιακό κέντρο που να απευθύνεται στους δημόσιους φορείς, στην τοπική αυτοδιοίκηση, στις τοπικές εταιρείες της περιοχής.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, αρκετά μας απασχόλησαν -απασχολούν το δημόσιο διάλογο όλη αυτήν την εικοσαετία τώρα, μας απασχόλησαν και στις συζητήσεις της Επιτροπής- τα θέματα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος. Δεν έχω σκοπό να επαναλάβω στη σημερινή εισήγηση όλες τις συζητήσεις που προηγήθηκαν. Ωστόσο νομίζω ότι πρέπει να κρατήσουμε ορισμένες θέσεις, ορισμένα στοιχεία σαν συμπεράσματα από όλη αυτήν την κουβέντα.

Πρώτον, σε θέματα που σχετίζονται με περιβάλλον, προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και τον πολιτισμό μας, να πούμε ότι προβλέπεται αρχιτεκτονική επιτροπή ώστε τα κτήρια και οι υποδομές που θα γίνουν στο αεροδρόμιο να μην προσβάλλουν ούτε την αρχιτεκτονική της Κρήτης ούτε την πολιτιστική μας κληρονομιά.

Δεύτερον, έγινε φανερό ότι το Αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» που υπάρχει σήμερα στον αστικό ιστό του Ηρακλείου και η όποια αναβάθμισή του δεν μπορεί να καλύψει ούτε την αυξημένη ζήτηση, ούτε την προοπτική αύξησης της κίνησης του αεροδρομίου, ούτε τον σχεδιασμό του νέου αεροδρομίου. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που είπαμε, ότι κανείς δεν περίμενε, όταν συζητάγαμε πριν από είκοσι χρόνια, ότι στο «Νίκος Καζαντζάκης» θα ξεπερνούσαμε την κίνηση των εξίμισι εκατομμυρίων επιβατών. Ήδη πέρσι ήμασταν στα οκτώμισι εκατομμύρια και φέτος ο Απρίλιος του 2019 παρουσιάζει αύξηση της κίνησης 20% συγκριτικά με τον Απρίλιο του 2018.

Θα πρέπει, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, να γίνει μία αποτύπωση και για την περιοχή, δηλαδή ποια από τα τμήματα που απαλλοτριώνονται αξιοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή, αλλά και για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, τους ανθρώπους δηλαδή που με τις απαλλοτριώσεις χάνουν την περιουσία τους, που είναι το επαγγελματικό τους εργαλείο και, σε τελική ανάλυση, η ζωή τους. Πρέπει να δούμε αν οι αποφάσεις των δικαστηρίων δεν καλύπτουν, κατά την κρίση και της τοπικής κοινωνίας και τη δικιά μας, αυτήν την περιουσία. Πρέπει να υπάρχει ειδική πρόβλεψη σε σχέση με αυτές τις κατηγορίες του πληθυσμού και τις απαλλοτριώσεις. Στην τοπική αυτοδιοίκηση πέφτει το βάρος να ψάξουμε να βρούμε άλλες περιοχές είτε για να κάνουμε νέους ελαιώνες, είτε να βρούμε περιοχές ή ελαιώνες που δεν αξιοποιούνται, να τις απαλλοτριώσουμε και να τις δώσουμε σε αυτούς τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.

Επίσης στα θέματα της περιβαλλοντικής προστασίας θα κρατήσουμε το γεγονός ότι προβλέπεται τριτοβάθμιος βιολογικός καθαρισμός, ο οποίος θα αναλαμβάνει και τα λύματα των γύρω οικισμών.

Και να κλείσω αυτό το κομμάτι των περιβαλλοντικών θεμάτων με την διαπίστωση και το γεγονός ότι το ενεργειακό αποτύπωμα του αεροδρομίου θα είναι πάρα πολύ χαμηλό και με συγκεκριμένη διαβάθμιση για τα αεροδρόμια. Εδώ μάλιστα να σημειώσουμε ότι επειδή ο δήμος Μινώα Πεδιάδας δεν έχει τις τεχνικές υπηρεσίες για να ανταποκριθεί, και για να μην υπάρχουν άλλες καθυστερήσεις, το Υπουργείο Υποδομών αναλαμβάνει την αναγκαία χωροταξική μελέτη καθώς και το οικονομικό βάρος.

Κυρίες κύριοι Βουλευτές, το τελευταίο διάστημα και γενικότερα και με αφορμή τη συζήτηση για την σύμβαση που θέλουμε να κυρώσουμε σε λίγο ακούσαμε πάρα πολλά και μάλιστα αντικρουόμενα. Ακούσαμε για έργα βιτρίνας, ακούσαμε για έργα ανύπαρκτα. Τελικά σε μία παράγραφο παρακάτω, σε ανακοίνωση άλλου Βουλευτή τα ανύπαρκτα έργα γίνονται μισοτελειωμένα της Νέας Δημοκρατίας και λίγο μετά ακούσαμε να λέγεται «όχι, δεν ήταν μισοτελειωμένα της Νέας Δημοκρατίας, ήταν μισοτελειωμένα του ΠΑΣΟΚ». Εν πάση περιπτώσει, ακούσαμε πολλά. Η πραγματικότητα, πέρα από τις τοποθετήσεις, έρχεται να δείξει ορισμένα στοιχεία. Και δεν θα αναφερθώ σε όλα, θα αναφερθώ σε τρία έργα υποδομών στην Κρήτη, που είναι: Η γέφυρα στο Χαμέζι που δόθηκε στην κυκλοφορία πριν από δέκα μέρες, ο δρόμος Ηράκλειο – Μεσσαρά που δίνεται στην κυκλοφορία μέσα στο επόμενο δεκαήμερο και το αεροδρόμιο Καστελίου, για το οποίο συζητάμε σήμερα τη σύμβαση παραχώρησης του έργου. Και τα τρία αυτά έργα απασχολούν την τελευταία εικοσαετία.

Γιατί; Γιατί για είκοσι χρόνια απασχολούν έτσι όπως απασχόλησαν; Γιατί αυτή η καθυστέρηση; Ένα κομμάτι είναι γεγονός ότι μάθαμε να το βαφτίζουμε «αντικειμενικά» -επιτρέψτε μου όμως να μη συμφωνώ απολύτως με την έννοια- κι έχει να κάνει με θέματα και προβλήματα που ακουμπούν, ακουμπούσαν και θα συνεχίσουν να ακουμπούν τη λειτουργία της ελληνικής πολιτείας. Εν πάση περιπτώσει, ας το δεχθούμε για την οικονομία της συζήτησης ότι υπήρχαν και τέτοια θέματα, που προφανώς δεν φταίει το έργο ή όσοι είχαν εμπλακεί με το κάθε ένα από αυτά τα έργα. Νομίζω, πέρα από τις αντικειμενικές δυσκολίες, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το βασικό πρόβλημα ήταν ότι δεν υπήρχε ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός. Και επειδή –ολοκληρώνω, κύριε Πρόεδρε- όπως λέει και ο λαός μας από τους αρχαίους Έλληνες, «ενός κακού μύρια έπονται», η έλλειψη του ολοκληρωμένου σχεδιασμού είχε ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει εκείνη η πολιτική βούληση που θα σταθεί υπεράνω των ανταγωνισμών, των αντιθέσεων που προκύπτουν μεταξύ τοπικών κοινωνιών, τοπικών περιοχών. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να υπάρχει υποχώρηση στις αντίστοιχες τοπικές πιέσεις, να υπάρχει υποχώρηση στη διάθεση για ρουσφετολογική κάλυψη με «ψίχουλα», σχετικά με τις ανάγκες των αντίστοιχων περιοχών.

Έτσι, κυρίες κύριοι συνάδελφοι, από την έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδιασμού φτάσαμε στο χωροταξικό χάος του σήμερα στην Ελλάδα. Κακά τα ψέματα, η απουσία, η ανυπαρξία ολοκληρωμένου σχεδίου από τους κυβερνώντες την προηγούμενη περίοδο την Ελλάδα έφτασε στο σημείο να αφήσουν την Κρήτη χωρίς υποδομές.

Εμείς -και κλείνω με αυτό κύριε Πρόεδρε- με σχέδιο, με σκληρή δουλειά και κυρίως με την πλειοψηφία των κοινωνικών δυνάμεων καταφέραμε να βγάλουμε την πατρίδα από τα μνημόνια με την κοινωνία όρθια. Το ίδιο ολοκληρωμένο σχέδιο, η ίδια σκληρή δουλειά και προπαντός με τις ζωντανές κοινωνικές δυνάμεις ήταν αυτό που είχε σαν αποτέλεσμα να επανεκκινήσουμε τα σημαντικά έργα υποδομής σε όλη τη χώρα, να καλύπτουμε ένα σημαντικό κενό στις υποδομές της Κρήτης.

Έτσι, η αδράνεια της πολιτείας το βάλτωμα των έργων και η έλλειψη των υποδομών έδωσε τη θέση της στην δραστηριότητα της πολιτείας, στο ξεμπλοκάρισμα των έργων, στην αποτελεσματικότητά της στις παρεμβάσεις.

Εδώ είναι, αν το θέλετε, κυρίες κύριοι συνάδελφοι, η διαφορά μας από τη συντηρητική παράταξη.

Εμείς στην Αριστερά δεν βλέπουμε τις υποδομές ως τις αναγκαίες προεκλογικές χάντρες και καθρεφτάκια για την εξαγορά και τον εκμαυλισμό των συνειδήσεων. Εμείς στην Αριστερά δεν αντιμετωπίζαμε ούτε αντιμετωπίζουμε τα έργα υποδομών ως μέσο πλουτισμού των εμπλεκόμενων φορέων. Αντίθετα, για μας στην Αριστερά οι υποδομές που έχει ανάγκη η πατρίδα μας, οι υποδομές που βελτιώνουν την καθημερινότητα του πολίτη είναι σημαντικό στοιχείο της Ελλάδας μετά τα μνημόνια. Για την Αριστερά οι υποδομές είναι ταυτοτικό στοιχείο της Ελλάδας της νέας εποχής.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ)

 

Εγγραφείτε στο ενημερωτικό δελτίο
Για να λαμβάνεις ενημερωτικό υλικό και γνωρίζεις για τις δράσεις μας.
Γράψε απλά το email σου!
Εγγραφείτε