Το πρόβλημα «δάνεια – εργατική και λαϊκή κατοικία», παρά τις οικονομικές του εκφάνσεις, είναι κυρίως πολιτικό και ως εκ τούτου απαιτεί κατ’ αρχήν πολιτική λύση

 Δημοσιεύτηκε στη “Νέα Σελίδα” την Κυριακή 8 Ιουλίου 2018

Του Νίκου Ε. Ηγουμενίδη*

Σημαντικό κομμάτι των δανείων που απασχολούν την ελληνική κοινωνία αποτελούν τα δάνεια του τέως Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (τ. ΟΕΚ), δηλαδή τα δάνεια που χορηγήθηκαν από τα ίδια κεφάλαια του τ. ΟΕΚ και τα δάνεια που χορηγήθηκαν από τις τράπεζες με επιτόκιο επιδοτούμενο από τον τ. ΟΕΚ. Στην ουσία είναι δάνεια που αφορούν εργαζόμενους από τις πιο αδύναμες οικονομικά κοινωνικές ομάδες.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι βασική πηγή αδυναμίας εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεων των δανειοληπτών είναι η φτωχοποίηση που προκάλεσε σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα η εφαρμογή μνημονιακών πολιτικών επιλογών, το πρόβλημα «δάνεια – εργατική και λαϊκή κατοικία», παρά τις οικονομικές του εκφάνσεις, είναι κυρίως πολιτικό και ως εκ τούτου απαιτεί κατ’ αρχήν πολιτική λύση.

Σήμερα απαιτείται λύση με κοινωνική ευαισθησία, αλληλεγγύη και κοινωνική δικαιοσύνη. Λύση που θα συμβάλλει στην προστασία της 1^ης κατοικίας και θα προστατεύει τις οικονομικά ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες – στοιχεία που κατά τεκμήριο αφορούν τους δανειολήπτες του ΟΕΚ. Ωστόσο, η λύση αυτή θα πρέπει να αφορά όλα, και όχι μόνο τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Η πρόθεση της Κυβέρνησης έχει μέχρι στιγμής εκδηλωθεί έμπρακτα. Είναι γνωστές οι αποφάσεις του Υπουργείου Εργασίας και οι εξαιρετικά ευνοϊκοί όροι, που προβλέπονται για τα δάνεια του τ. ΟΕΚ.

Μεγάλο ανοικτό θέμα παραμένουν τα δάνεια με επιδοτούμενο από τον ΟΕΚ επιτόκιο. Ο αριθμός τους υπολογίζεται σε ~ 55.000, χωρίς να είναι ακόμα γνωστό το ύψος των μη εξυπηρετούμενων («κόκκινων»). Πρόκειται για δάνεια αυστηρά 15ετή και με επιδότηση του μεγαλύτερου μέρους του επιτοκίου. Το επιτόκιό τους είναι σήμερα 1,52% και ο δανειολήπτης πληρώνει επιτόκιο 0,27%.

Τα τελευταία δάνεια χορηγήθηκαν το Μάιο του 2010 λόγω 1ου Μνημονίου. Άρα σήμερα κανένας δανειολήπτης δεν διατρέχει πρώτο έως όγδοο χρόνο αποπληρωμής του δανείου. Όλοι διατρέχουν από τον ένατο χρόνο έως και τον δέκατο-πέμπτο χρόνο, δηλαδή επιδότηση παίρνουν μόνο όσοι διατρέχουν τον ένατο χρόνο και μετά τον ένατο χρόνο σταματά κάθε επιδότηση από τον ΟΕΚ. Επομένως, σε 1 χρόνο από σήμερα, ο ΟΕΚ δεν θα χορηγεί επιδότηση επιτοκίου ενώ και αυτά που χορηγεί τώρα αφορούν μόνο τον ένατο χρόνο, δηλαδή περίπου 10.000 δανειολήπτες. Όπως έχει ανακοινωθεί, το επόμενο διάστημα η Κυβέρνηση σκοπεύει να λάβει σχετικές αποφάσεις.

Μερικές σκέψεις – προτάσεις για τη στεγαστική πολιτική:

1: Για τα στεγαστικά δάνεια από τον τ. ΟΕΚ, που πάρθηκαν από Τράπεζες και επιδοτούνται για τα πρώτα 9 χρόνια της 15ετους διάρκειας τους, να συνεχιστεί η επιδότηση από τον ΟΑΕΔ και για τα υπόλοιπα χρόνια μέχρι την λήξη του δανείου.

2: Να ισχύσει αναδρομικά η παραπάνω πρόβλεψη και για τα χρόνια ‘10, ‘11, ’12, δηλαδή τα χρόνια που είχε διακοπεί η επιδότηση, συμψηφίζοντας το ποσό που προκύπτει με αντίστοιχη μείωση του κεφαλαίου του, εάν κάποιος βρίσκεται π.χ. στον δέκατο-τρίτο χρόνο.

3: Για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, με αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, στη συζήτηση με τις τράπεζες, να δούμε μέτρα διευκόλυνσης των δανειοληπτών.

4: Ιδιαίτερη μέριμνα να εξεταστεί για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, (ή άλλο ξένο νόμισμα) το οποίο έχει ανατιμηθεί υπέρμετρα έναντι του ευρώ.

5: Έχει αποφασιστεί ήδη η χορήγηση στεγαστικού επιδόματος. Για νέους συμπολίτες μας, νέα ζευγάρια, ανθρώπους που σχεδιάζουν την ζωή τους, να αρχίσει η πίστωση από την πλευρά του τραπεζικού συστήματος, ώστε να διευκολυνθούν στα σχέδιά τους.

Οι παραπάνω αναφερόμενες προτάσεις, συνδυασμένες με τα μέχρι σήμερα κυβερνητικά μέτρα, αποτελούν μια σοβαρή αντιμετώπιση στο θέμα της «λαϊκής κατοικίας». Αποτελούν μέρος της προσπάθειας της αριστεράς, να βγει η χώρα από την κρίση, με την κοινωνία όρθια.

*Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Nομού Ηρακλείου