Η ενίσχυση της
Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας:
προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της πανδημίας
Του Νίκου Ε. Ηγουμενίδη*
Δημοσιεύτηκε στην εφημ. “Νέα Κρήτη”, Τρίτη 15.9.2020
Η αποτίμηση της εμπειρίας από την μέχρι σήμερα αντιμετώπιση της πανδημίας στη χώρα μας, επιβεβαιώνει τη σημασία και την συμβολή της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ).
-
Το ποσοστό των κρουσμάτων (υπόπτων ή επιβεβαιωμένων) που δεν χρειάζονται νοσοκομειακή υποστήριξη υπερβαίνει το 80%.
-
Η «συμπίεση» της λειτουργίας των νοσοκομείων για την αντιμετώπιση των περιστατικών Covid 19, ανέδειξε με επιτακτικό τρόπο την ανάγκη της συστηματικής παρακολούθησης των χρονίως πασχόντων.
-
Η αντιμετώπιση της πανδημίας, έφερε στην επιφάνεια νέες ανάγκες στην κατ’οίκον καθώς και την γηριατρική φροντίδα. Η αντιμετώπισή τους, απαιτεί την συνέργεια υγειονομικών και κοινωνικών υπηρεσιών σε επίπεδο Δήμων.
-
Οι συνθήκες και τα επιβαλλόμενα μέτρα κοινωνικών αποστάσεων, τονίζουν την απαιτούμενη αναβάθμιση των κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
-
Στο κέντρο της προσοχής για την πρόληψη διασποράς του ιού, παραμένουν οι κλειστές δομές και οι πληθυσμοί ειδικής ευαλωτότητας.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι όσοι ασχολούνται με την πολιτική της υγείας, τόσο διεθνώς όσο και στη χώρα μας, συνηγορούν στην ανάγκη ενός αναβαθμισμένου ρόλου της ΠΦΥ και των δημόσιων δομών της (Κέντρα Υγείας-ΠΙ-ΤΟΜΥ), τόσο για την αποτελεσματική διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, όσο και για την σφαιρική προστασία-παρακολούθηση των ασθενών.
Ωστόσο, δεν φαίνεται να υπάρχει η πολιτική βούληση στη ΝΔ, να αξιοποιηθεί ενεργά η ΠΦΥ και το ανθρώπινο δυναμικό της. Στις πολιτικές επιλογές της ΝΔ από την έναρξη της πανδημίας μέχρι και σήμερα, είναι οι -χωρίς σχέδιο- μετακινήσεις γενικών γιατρών προς τα νοσοκομεία και το επακόλουθο «άδειασμα» των δομών της ΠΦΥ.
Οι ιδεοληπτικές εμμονές της ΝΔ στην Υγεία, και για την αντιμετώπιση της πανδημίας, «εξηγούνται»: Η πολιτική της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη οδηγεί σε υποβάθμιση της δημόσιας ΠΦΥ, που σε συνδυασμό με την συμπίεση της λειτουργίας των δημόσιων νοσοκομείων, ανοίγει διάπλατα το δρόμο, στην προνομιακή ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα. Η δωρεάν, καθολική, ισότιμη πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας, δίνει τη θέση της στην κερδοσκοπία των λίγων και την οικονομική επιβάρυνση των εργαζομένων. Τελευταίο παράδειγμα το σκάνδαλο με τον Διοικητή της 1ης ΥΠΕ να «στέλνει» επίσημα για τεστ κορωνοϊού σε συγκεκριμένο ιδιωτικό διαγνωστικό οργανισμό όπου υπηρετούσε μέχρι πρότινος ο κ. Μαγιορκίνης ο οποίος διατηρεί -με την ανοχή του κ. Μητσοτάκη- το «θράσος» να παραμένει στη θέση του. Την ίδια στιγμή που αφήνουν στην «τύχη» τους κρατικές δομές να αδυνατούν να διενεργήσουν σχετικούς ελέγχους.
Πάγια η Αριστερά τοποθετείται μεροληπτικά υπέρ του Δημόσιου Συστήματος Υγείας, του οποίου θεμέλια αποτελεί η ΠΦΥ. Ιδιαίτερα, όσον αφορά την αντιμετώπιση της πανδημίας, θεωρούμε ότι η ΠΦΥ έχει αναντικατάστατο ρόλο στην αποτελεσματική, εξωνοσοκομειακή διαχείρισή της. Έτσι, σε συνέχεια της εμβληματικής πρότασής μας για την ανάπτυξη της ΠΦΥ στον αστικό ιστό της πατρίδας, προτείνουμε την προετοιμασία και ενίσχυση της ΠΦΥ για την «υποδοχή» νέου επιδημικού κύματος.
Η πρότασή μας, επιτάσσει ένα δίκτυο εξωνοσοκομειακών υπηρεσιών, με βασικό «μοχλό» τα Κέντρα Υγείας και το ανθρώπινο δυναμικό τους, που με τις αποκεντρωμένες δομές τους (Τοπικές Μονάδες Υγείας – Περιφερειακά Ιατρεία), τις Κινητές Μονάδες Υγείας, τους συμβεβλημένους με τον ΕΟΠΥΥ γιατρούς, και σε διασύνδεση με τον ΕΟΔΥ, αναλαμβάνουν την πλήρη προ-νοσοκομειακή διαχείριση της πανδημίας.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Για μας, είναι καθαρό ότι απαιτείται η ουσιαστική ενεργοποίηση όλων των Τοπικών Δικτύων ΠΦΥ, μέσα από ενδυναμωμένες και αποκεντρωμένες δημόσιες δομές, με επίκεντρο τον οικογενειακό γιατρό και τη διεπιστημονική ομάδα υγείας, με έμφαση στην πρόληψη, στη προαγωγή υγείας, στην κοινοτική φροντίδα και στη Δημόσια Υγεία.
Πιο συγκεκριμένα, απαιτείται:
-
Ανά Περιφέρεια να καθοριστούν τα συγκεκριμένα Κέντρα Υγείας (αγροτικού ή αστικού τύπου) που θα λειτουργούν 24 ώρες ως «μονάδες ΠΦΥ-Covid» και οι οποίες θα βρίσκονται σε διασύνδεση τόσο με τις κλινικές Covid των νοσοκομείων όσο και με τα ίδια τα νοσοκομεία αναφοράς.
-
Στα ίδια τα Κέντρα Υγείας – «μονάδες ΠΦΥ-Covid» να καθοριστούν: ο τομέας ευθύνης κάθε ΚΥ, ο πληθυσμός στον οποίο αναφέρεται (περιοχή ευθύνης ή ακόμη και άλλες δομές αν υπάρχουν πλησίον πχ. φιλοξενίας προσφύγων), το υγειονομικό προσωπικό, ο διακριτός χώρος υποδοχής, ο χώρος βραχείας παραμονής των υπό διερεύνηση κρουσμάτων.
-
Τα κατά τόπους Κέντρα Υγείας να έχουν την ευθύνη της επικοινωνίας και της παρακολούθησης των περιστατικών που έχουν λάβει οδηγίες από τον ΕΟΔΥ να παραμείνουν σπίτι. Κρίσιμη παράμετρος σε αυτή τη δεύτερη φάση και εν όψει ενός «δύσκολου» χειμώνα.
-
Να λειτουργήσουν –όχι ευκαιριακά και χωρίς σχέδιο όπως τώρα – Κινητές Μονάδες Υγείας διασυνδεδεμένες με κάθε Κέντρο Υγείας-«μονάδα Covid» επιφορτισμένες με την κατ’ οίκον φροντίδα και την λήψη δειγμάτων σε τόπους κατοικίας/διαμονής. Ζήτημα στο οποίο έχουμε επιμείνει κοινοβουλευτικά στο ΣΥΡΙΖΑ με τον σημερινό Αναπλ. Υπουργό Υγείας να «κάνει ότι δεν ακούει».
-
Να λειτουργήσουν οι δομές ΠΦΥ ως κέντρα ενημέρωσης και παροχής οδηγιών για τον πληθυσμό αναφοράς τους. Μεταξύ αυτών και για τις ευπαθείς ομάδες, τους φροντιστές και το μαθητικό πληθυσμό. Να αξιοποιηθεί όλο το σημερινό πλέγμα του δυναμικού που έχουμε στη διάθεση μας: επισκέπτες υγείας, νοσηλευτές με εμπειρία στην κοινοτική νοσηλευτική, κοινωνικούς λειτουργούς.
-
Να ενισχυθεί άμεσα η ΠΦΥ με μόνιμο προσωπικό. Τα αυξημένα κίνητρα και η αυξημένη μοριοδότηση στις μόνιμες προσλήψεις θα έπρεπε να είναι από τον Μάρτιο η πρώτη προτεραιότητα της Κυβέρνησης και όχι η «επικοινωνιακή διαχείριση».
-
Σε κάθε Υγειονομική Περιφέρεια να δημιουργηθούν διευθύνσεις ΠΦΥ και Δημόσιας Υγείας και ο αρμόδιος για την ΠΦΥ υποδιοικητής της ΥΠΕ να έχει την ευθύνη για την παρακολούθηση και τον συντονισμό της δράσης των Κέντρων Υγείας που έχουν οριστεί ως «μονάδες covid» με τον ΕΟΔΥ. Ο ΕΟΔΥ να έχει περιφερειακή δομή (ανά ΥΠΕ) και τα κλιμάκια του την αρμοδιότητα αποκεντρωμένης επιδημιολογικής επιτήρησης, της ιχνηλάτησης επαφών και της απομόνωσης θετικών κρουσμάτων.
