Κατά την αποτίμηση της ολοκλήρωσης της 2ης αξιολόγησης πολλά ειπώθηκαν και γράφτηκαν. Από τη μία, η εικόνα κινδυνολογίας που πασχίζει να μεταδώσει η σημερινή αντιπολίτευση. Είναι η αποκομμένη από τις πραγματικές αγωνίες της κοινωνίας, μεμψίμοιρη εικόνα σε πλήρη αντιστοιχία με το από διετίας, τελικά γραφικό αίτημα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης περί εκλογών «εδώ και τώρα».

Από την άλλη, διαφορετική όψη του ίδιου νομίσματος, μια ασθμαίνουσα και υπερβάλλουσα προσπάθεια ορισμένων να πείσουν ότι «όλα πάνε καλά», άποψη εξίσου μακριά από μια κοινωνία στα όριά της.

Οφείλουμε να πλησιάσουμε την αλήθεια. Όποιος έχει επαφή με την κοινωνία δεν μπορεί παρά να αντιληφθεί αφενός την αίσθηση ανακούφισης από το «κλείσιμο» της αξιολόγησης, την αίσθηση ότι στην ανακοίνωση του Eurogroup συμπεριλαμβάνεται και η προσπάθεια μιας κυβέρνησης που άσκησε τα διαπραγματευτικά όπλα που είχε στη διάθεσή της. Αφετέρου, εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος την αγωνία των ζωντανών κοινωνικών δυνάμεων για την επιτακτική ανάγκη ανάκαμψης και τόνωσης της ελληνικής οικονομίας.

Μακριά από τους παραμορφωτικούς καθρέπτες είτε της «συμπολιτευόμενης» θριαμβολογίας είτε της «αντιπολιτευόμενης» εμπάθειας, έχει σημασία να σταθούμε με ψυχραιμία και νηφαλιότητα στις δυνατότητες που διανοίγονται από εδώ και πέρα, ιδίως σε κρίσιμα κεφάλαια.

Α. «Στοχευμένη» ανάπτυξη. Το έκτακτο αναπτυξιακό πακέτο για την ενίσχυση της οικονομίας, η πρόβλεψη δημιουργίας μηχανισμού με παρονομαστή την ανάπτυξη και η ίδρυση Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας ανοίγουν αποφασιστικά τη βεντάλια άσκησης της αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής. Είναι οι γραμμές που κινούνται στο πνεύμα των όρων που έχει θέσει επιτακτικά ο ΣΥΡΙΖΑ (πχ. «ρήτρα ανάπτυξης»). Πρωταγωνιστές πρέπει να είναι οι αδύναμοι, οι νέοι επιστήμονες και οι παραγωγικές δυνάμεις – όχι οι συνήθεις – ύποπτοι των αναπτυξιακών πακέτων του παρελθόντος.

Β. Βήματα για το χρέος. Με την περίφημη φράση-προσθήκη στο τελευταίο Eurogroup -«στο βαθμό που χρειάζεται»- τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος θα εφαρμοστούν, ενώ με την αποσαφήνιση των μεσοπρόθεσμων αποκτά νόημα και η τελευταία επισήμανση από πλευράς ESM ότι «εντός του έτους ή τον επόμενο χρόνο θα είναι πιθανό η Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές».

Έχουν σημασία και όσα ήδη είναι σε εφαρμογή. Χάρη στο Eurogroup του Μαΐου 2016 υλοποιούνται ήδη τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ως χειροπιαστό δείγμα πράξεων αυτής της Κυβέρνησης. Πρόκειται για μέτρα που προφανώς απέχουν από αυτά που ζητούσαμε, αφήνουν ωστόσο ανοικτή την προοπτική προς την οποία θέλουμε να βαδίσουμε. Να σημειώσουμε ότι η αντιπολίτευση εξακολουθεί να υποτιμά το θέμα του χρέους.

Γ. Εξωδικαστικός μηχανισμός – νέα ρύθμιση για ελεύθερους επαγγελματίες. Το επόμενο διάστημα μπαίνει σε εφαρμογή ο εξωδικαστικός μηχανισμός, σύμφωνα με τον οποίο μπορεί η επιχείρηση ή ο επιχειρηματίας να έχει κούρεμα μέχρι και 50% των χρεών. Επίσης, παρά την αντίθεση των δανειστών, η κυβερνητική πλειοψηφία ψήφισε τη δυνατότητα μικρών, μεσαίων και ατομικών επιχειρήσεων να ρυθμίσουν τα χρέη τους συνολικά έως και σε 120 μηνιαίες δόσεις.

Είναι ρύθμιση ζωτικής σημασίας για χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες με χρέη, που θα την βιώσουν στην καθημερινότητά τους άμεσα, με τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις που θα έλθουν.

Δ. Η ευνοϊκή γεωστρατηγική συγκυρία για τον ελληνικό τουρισμό. Ασφαλώς στα πρωτόγνωρα ρεκόρ αύξησης τουριστών έχουν παίξει ρόλο, πέρα από τις στρατιωτικοπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, οι ενέργειες της σημερινής Κυβέρνησης, όπως το άνοιγμα σε νέες ξένες αγορές και η προσέλκυση επισκεπτών υψηλών εισοδημάτων.

Αξιοποιώντας τις σημερινές «ευνοϊκές» συνθήκες, μπορούμε και πρέπει να κινηθούμε στην κατεύθυνση: ο τουρισμός βασικός πυλώνας ανάπτυξης στην Ελλάδα, η Ελλάδα βασικός πυλώνας τουρισμού στην Ανατολική Μεσόγειο. Γι αυτήν την εξέλιξη, είναι καθοριστικός ο ρόλος της χώρας ως παράγοντας σταθερότητας, ασφάλειας και ειρήνης στην περιοχή.

Ε. Εντατικοποίηση της προσπάθειας για να βγούμε από τα μνημόνια. Η συστηματική προσπάθεια απομόνωσης τέτοιων αντιλήψεων, αλλά και εξόδου από τις πολιτικές συρρίκνωσης της λαϊκής κυριαρχίας χτίζεται βήμα βήμα.

Σ’ αυτήν την προσπάθεια, παράλληλα με την οικονομική ανάπτυξη, σημαντική θέση κατέχουν η δικαιοσύνη, η αξιοπρέπεια των πολιτών, η κοινωνική αλληλεγγύη, η δημοκρατία. Αν και υπερβαίνουν το σημερινό άρθρο, πρόκειται για θέματα για τα οποία πολλά έχουμε να πούμε, και πολύ περισσότερα πρέπει να κάνουμε.

Συνοψίζοντας, οι τελευταίες αποφάσεις είναι αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης. Είναι μεν μακριά από τον αρχικό μας στόχο, αλλά απέχουν και από αυτό που θα ήθελαν να μας επιβάλλουν οι δανειστές.

Μένουν ανοιχτά τα ερωτήματα:

Θα ανοίξει ο απαραίτητος δημοσιονομικός διάδρομος και ο δρόμος των αγορών κλείνοντας οριστικά πίσω την πορεία του κινδύνου οπισθοχώρησης-υπαναχώρησης;

Θα έχει η κάθε ελληνική κυβέρνηση τον απαραίτητο και αναγκαίο πολιτικό και δημοσιονομικό χώρο για την εφαρμογή των επιλογών του ελληνικού λαού;

Θα παραμείνει στο πρόγραμμα και με ποιους όρους το ΔΝΤ;

Σε ποια κατεύθυνση θα προχωρήσει η Ευρώπη; Στην ενίσχυση των δυνάμεων της κοινωνικής, αλληλέγγυας, δημοκρατικής Ευρώπης ή στην στοίχιση πίσω από τις επιταγές της Γερμανίας;

Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα στην κατεύθυνση που θέλουμε, για την έξοδο από την κρίση με την κοινωνία όρθια, απαιτεί τη συνεχή προσπάθεια της Κυβέρνησης, τον διαρκή αγώνα των ζωντανών κοινωνικών δυνάμεων και την ενότητα δράσης κυβέρνησης – κοινωνίας. Ισχυρός αντίπαλος, άνισος αγώνας, δύσκολη μάχη. Πιστεύω ότι μπορούμε. Θα τα καταφέρουμε.

* Βουλευτής του Ν. Ηρακλείου – ΣΥΡΙΖΑ

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην “Εφημερίδα των Συντακτών” στις 22.6.2017